تحلیل و برنامه ریزی توسعه اکوتوریسم با تأکید بر آبشارهای استان لرستان

چکیده بطور کلی فراوانی جاذبه های گردشگری و تنوع آنها، مهم ترین ارکان برای برنامه ریزی ها و توسعهً فعالیت های گردشگری به شمار می آیند. از طرفی امروزه بسیاری از سازمان های توسعه، گردشگری مبتنی بر جوامع محلی را ابزاری مهم برای تحقق اهداف ریشه کنی فقر و صیانت از منابع طبیعی می دانند و آن را در سیاست های آینده دولتی مد نظر قرار می دهند. بررسی جغرافیای طبیعی، جاذبه های گردشگری و ویژگی های فرهنگی استان لرستان و نیز امکان سنجی جاذبه های اکوتوریستی قابل سرمایه گذاری در استان، بیانگر آنست که اکوتوریسم در این استان یک منبع اقتصادی کم نظیر، مستعد و البته رها شده به حال خود است. آبشارهای استان از توانمندی های طبیعی و اکوتوریستی بسیار با ارزش استان لرستان و کشور بشمار می آیند، بطوریکه در میان معدود استان های دارای آبشارهای طبیعی در کشور، استان لرستان به علت تعدد، تنوع، پرآبی و زیبایی های ویژه، یکی از استان های سرآمد بشمار می آید، به نحوی که می توان استان را به سبب همین خصیصه، بعنوان قطب اکوتوریستی کشور به حساب آورد. با این وجود، هدف اصلی این پژوهش، بررسی و ارزیابی وضعیت آبشارهای استان لرستان به منظور برنامه ریزی توسعه اکوتوریسم در استان و ارائه راهکارهایی جهت پایداری محیط و بهبود وضع اقتصادی جوامع محلی است. از اینرو هدف، ماهیت و روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی، تحلیلی و میدانی است و برای نائل شدن به اهداف و فرضیات پژوهش، از تدوین و تکمیل دو طیف مختلف پرسشنامه (کارشناسان و مسئولان و نیز گردشگران) و بهره گیری از مدل swot و نیز به منظور تجزیه و تحلیل های آماری این پژوهش از نرم افزارهای spss و excel و ترسیم و خروجی نقشه ها از نرم افزار arc gis استفاده شده است. با این وجود نتایج حاصل از بررسی های این پژوهش نشان داد که بین دو متغیر تأثیر آبشارها و جاذبه های طبیعی استان و مطرح شدن استان بعنون قطب اکوتوریستی کشور رابطه معناداری وجود دارد و نیز توسعه گردشگری واکوتوریسم می تواند زمینه ساز توسعهً اجتماعی- اقتصادی جوامع محلی در استان باشد. واژگان کلیدی: آبشار، استان لرستان، اکوتوریسم، توسعه پایدار، جوامع محلی